ΛΑΖΟΣ ΤΕΡΖΑΣ

Λάζος Τερζάς

Ο Λάζος Τερζάς, κατά Πόντον Λάζαρος Τερζανίδης γεννήθηκε στο Μαγικό Ξάνθης το 1933 από Πόντιους γονείς. Οι Πόντιοι γονείς, του έμαθαν να αγαπάει την Θράκη, να αγαπά την Ελλάδα, του έμαθαν να πονάει τη γη της Θράκης, να την οργώνει, να την σπέρνει, να την θερίζει, να αλωνίζει και να αλέθει τον καρπό της. Ο Λάζος Τερζάς αποφοιτώντας από την Εκκλησιαστική Σχολή Ξάνθης (επταετούς φοίτησης) σπούδασε δραματική τέχνη στη Δραματική Σχολή Κωστή Μιχαηλίδη –Μαίρης Αρώνη. Αρχίζει την θεατρική του καριέρα από το θέατρο Κώστα Μουσούρη, συνεργάζεται με τους μεγαλύτερους θιάσους Αθηνών: Καρέζη –Καζάκου, Γαληνέας –Αλεξανδράκη, Βαλάκου, Κατράκη, Ηλιόπουλου –Φωτόπουλου. Το 2000 με το Κ.Θ.Β.Ε. Αλλά ο Λάζος Τερζάς κάθε τόσο ξεβολεύεται, εγκαταλείπει το ζεστό καμαρίνι και τον σίγουρο μισθό, ανταμώνει με νέους ηθοποιούς και οργανώνουν θιάσους για ένα γνήσιο Λαϊκό Ρωμαϊκό Θέατρο: ‘ Κυκλικό Θέατρο’, ‘Ελεύθερη Σκηνή’, ‘Θέατρο Ν. Ιωνίας’, ‘Νέα Πορεία’, ‘Λαϊκό Πειραματικό Θέατρο’. Συμμετέχει σε πάρα πολλές κινηματογραφικές ταινίες, αλλά στην Ελληνική τηλεόραση οι ρόλοι του, με τις ερμηνευτικές του ικανότητες αφήνουν εποχή, όπως στο ρόλο του Μηνά ‘Έμποροι των Εθνών’ του Παπαδιαμάντη. Στο ρόλο του Γύφτου στην ‘Γυφτοπούλα’ του Παπαδιαμάντη ήταν συγκλονιστικός, ακόμα ο λαός τον θυμάται και στη συνέχεια η ‘Μάχη των Πελαργών’, ‘Ετυμηγορία’ με τον Στέφανο Ληναίο, ‘Δρόμος’, ‘Λαυρεωτικά’, ‘Τερπετέρης’ του Εφταλιώτη. ‘Όταν ήμουν δάσκαλος’ του Κονδηλάκη,‘Η ζωή και ο θάνατος του Καραβέλλα’ του Θεοτόκη. Το ’80 τον Σεπτέμβρη εγκαταλείπει αυτήν την ανοδική πορεία για μια σίγουρη καριέρα και ιδρύει το ‘Κέντρο Ποντιακού Θεάτρου και Τεχνών ‘Νέα Ποντιακή Σκηνή’ και δίνει άλλη διάσταση, στο έως τότε ήδη υπάρχον ερασιτεχνικό Ποντιακό Θέατρο, ανεβάζοντας κλασικά θεατρικά έργα στην Ποντιακή διάλεκτο των αρχών του αιώνα μας, όπως ο ‘Λαζάραγας’ ή ‘Τα σκοτάδια’, τα λαϊκά παραδοσιακά δρώμενα του Πόντου ‘Οι Μωμόγεροι’ τα Μωμογέρια όπως τα ονομάζουμε στη γλώσσα μας, ‘Οι τελευταίοι’ του Πόλυ Χάιτα, θεατρικό έργο που αναφέρεται στους αγώνες και τον ξεριζωμό των Ελληνοποντίων. Η μεγάλη έκπληξη ‘Ειρήνη’ του Αριστοφάνη στην Ποντιακή γλώσσα, παράσταση ‘Θείας Ποντιακής παραδοσιακής πανδαισίας’ γράφει στην κριτική του ο φιλόλογος Χρίστος Ανδρεάδης. Ακολουθεί η ‘Λυσιστράτη’ του Αριστοφάνη στην Ποντιακή γλώσσα άλλο ένα θαύμα της δαιμόνιας ράτσας μας. Και το καλοκαίρι του 95 στο φεστιβάλ Αθηνών ‘Θέατρο Λυκαβητού’ μας χάρισε τη μεγάλη έκπληξη. ‘Δημώδης Ακριτική ποίηση του Πόντου’ Λόγιον έπος ‘Ο Βασίλειον ο Διγενής Ακρίτας’. Έγραψε το θεατρικό έργο «Γάμπρε φούστορον τρώς; Και που έγινε μεγάλη επιτυχία από τους Ακρίτες του Πόντου Σταυρούπολης Θεσσαλονίκης. Όμως πέρα από τις θεατρικές του ενασχολήσεις, τις διαλέξεις, με θέματα ποντιακού πολιτισμού, εκατοντάδες φορές βρέθηκε πίσω από το μικρόφωνο σε πολιτιστικές εκδηλώσεις που διοργανώνουν τα Ποντιακά σωματεία σε όλη την Ελλάδα, σε πάρα πολλές πόλεις της Γερμανίας, στοΣτρασβούργο μέσα στο Ευρωκοινοβούλιο, στον Καναδά, στην Αυστραλία, στην Κύπρο, στη Μόσχα, στο Κελετζίκ-παραλία Μαύρης θάλασσας, Τραπεζούντα, Μπατούμ, Τυφλίδα, Βρυξέλες (Ευρωκοινοβούλιο), και όλοι ξέρουμε τι συμβαίνει στις καρδιές μας όταν Τερζάς βρίσκεται πίσω από το μικρόφωνο. Όπως δηλώνει ο ίδιος ‘Για να γνωρίσει ο λαός μας, τις γαννασιουργές ρίζες της πολιτιστικής του παράδοσης, με όλες τις ιδιομορφίες, με όλες τις ιδιαιτερότητες που έχει κάθε μια ράτσα μας, Ποντιακό θέατρο, Κρητικό θέατρο, Κυπριακό θέατρο, Ζακυνθινές ομιλίες, οι υπέροχοι γεφυρισμοί της Αγιάσου Μυτιλήνης’. ‘Για να πάψει επιτέλους να ευνουχίζεται, να αλλοτριώνεται η κοινή πολιτιστική συνείδηση του λαού μας, με τα χαμηλής εμβέλειας και δεκτικότητας πολιτιστικά υποπροϊόντα που κατακλύζουν τη χώρα μας και που μόνο εθνική ζημιά κάνουν.
Φιλμογραφία
Ουρανός (1962)
Ο αδελφός Άννα (1963)
Ο άσωτος (1963)[Ανέστης]
Το «τεμπελόσκυλο» (1963)
Οι φτωχοδιάβολοι (1964)
Τα 201 καναρίνια (1964)
Η έξοδος του Μεσολογγίου (1965)
Ο πεθερόπληκτος (1968)
Οι μνηστήρες της Πηνελόπης (1968)
Στα σύνορα της προδοσίας (1968)
Η επιστροφή της Μήδειας (1968)
Για την τιμή και για τον έρωτα (1969)
Ένας άνδρας με συνείδηση (1969)
Θου-Βου φαλακρός πράκτωρ (επιχείρησις: Γης μαδιάμ) (1969)
Ο πρόσφυγας (1969)
Θέλω πίσω το παιδί μου (1969)
Γιακουμής μια ρωμέικη καρδιά (1970)
Ζητούνται γαμπροί με προίκα (1970)
Οι γενναίοι του Βορρά (1970) [ Ρούσσος]
Σε ικετεύω, αγάπη μου (1970)
Ο αετός των σκλαβωμένων (1970) [Χασάν]
Ο τελευταίος των κομιτατζήδων (1970) 
Κατηγορώ τους δυνατούς (1970)
Οι γενναίοι του Βορρά (1970) [Ρούσσος]
Ένας υπέροχος άνθρωπος (1971)
Αδέλφια μου αλήτες πουλιά (1971)
Αυτοί που ξέχασαν τον όρκο τους (1971)
Ο δρόμος των ηρώων (1971)
Ο Μανωλιός ξαναχτυπά (1971)
Οι εγωισταί (1971)
Ζούσα μοναχός χωρίς αγάπη (1971)
Παπαφλέσσας / Η μεγάλη στιγμή του '21 (1971)
Ο κύριος σταθμάρχης (1972)
Ως την Τελευταία Στιγμή (1972)
Οι εκβιασταί (1972)
Θέμα συνειδήσεως (1973)
Ο φαντασμένος (1973) [Μήτσος Σπατανέας]
Ισιδώρα (1975)
Επαγγελματίες ρεμάλια (1976)
Γυναίκες στα όπλα (1979)
Ένα γελαστό απόγευμα (1979)
Ο παλαβός κόσμος του Θανάση (1979)
Οι φανταρίνες (1979)
Ο Κώτσος στην Ε.Ο.Κ. (1980)
Μ' αγαπάς; (1988) [Παντελής]
ΑΠΟ ΤΟ http://www.nikosxanthopoulos.com/